Het federaal regeerakkoord voorspelt niet veel goeds voor mensen die leven in armoede. De federale onderhandelaars hebben dan wel geluisterd naar het middenveld en de academici die waarschuwden om niet te raken aan de indexering van de leeflonen en de werkloosheidsuitkeringen. Het akkoord blijft echter wel zorgwekkend op een aantal andere punten waarvan je kan voorspellen dat ze het mensen in armoede moeilijker zullen maken.
- De beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd zal ervoor zorgen dat zowat 90.000 mensen die nu langdurig werkloos zijn zullen moeten terugvallen op een leefloon, als ze al niet uit de boot vallen, en dat de armoede van mensen zonder werk gevoelig zal toenemen.
“Als we meer mensen aan de slag krijgen, kunnen we beter voorzien in de noden van de meest kwetsbaren”; zo staat het omschreven in het regeerakkoord. Waardig werk tegen een correcte verloning is een belangrijke hefboom in de strijd tegen armoede, maar de te eenzijdig uitgewerkte activeringsstrategie biedt mensen in armoede echter weinig perspectief. - De leeflonen en de meeste uitkeringen liggen nog steeds ver onder de armoedegrens. De keuze om deze niet op te trekken tot aan de armoedegrens is zorgwekkend. Een menswaardig en stabiel inkomen biedt net een springplank uit de armoede.
Volgens de recente studie ‘Armoede en de lage middenklasse in België en Vlaanderen’ (2024) van armoedespecialist Wim Van Lancker (KU Leuven) is de recente daling van de armoedecijfers deels te verklaren door een verhoogde werkgelegenheid, maar vooral door de verhoging van de sociale minima en de welvaartsaanpassing van de sociale uitkeringen. - Ook op het vlak van asiel en migratie staan er tal van hervormingen op het programma. Zo wordt de toegang tot sociale bijstand voor nieuwkomers ernstig beperkt, waardoor de meest kwetsbare mensen in onze samenleving verder in armoede worden geduwd.
Het akkoord ademt bovendien een diep wantrouwen uit ten opzichte van mensen in armoede. Zo is het plafonneren van het geheel van de sociale bijstand en andere voordelen “om excessen te voorkomen”, een bijzonder slecht idee. Vele van die sociale voordelen zijn net in het leven geroepen omdat een leefloon niet volstaat om alle kosten van het leven te dekken. Ook de beslissing om het mogelijk te maken dat een deel van het leefloon omgezet wordt in “alternatieve vormen” – voedselbonnen wellicht – suggereert dat mensen in armoede hun bescheiden inkomen niet kunnen beheren. Hetzelfde geldt voor het omzetten van financiële hulp in materiële hulp voor wie schulden heeft.
Dit regeerakkoord biedt geen structureel antwoord op armoede. In tegendeel, veel mensen zullen dieper in armoede worden geduwd.
Om de stem van mensen in armoede kracht bij te zetten organiseerden we op donderdag 13 februari in samenwerking met 8 lokale middenveldorganisaties een solidariteitsactie in de ontmoetingsruimte van het T'ANtWOORD. Zo'n 100-tal mensen namen deel aan onze actie en lieten hun stem horen.
Ook de media had aandacht voor onze actie: Gazet van Antwerpen, Radio 2 en RTV Kempen.